Waar zijn we? Waar zijn we? ‹ Vluchtelingen ‹ Overige pagina's ‹ Stichting Ora

Waar zijn we?

Dit artikel is geschreven over de situatie in Szeged, een stad in het zuiden van Hongarije. Hier komen de grenzen van Hongarije, Servië en Roemenië samen. En dit is het startpunt van het nieuwe vier meter hoge hek.  Dit hek moet vluchtelingen die de Europese Unie via Hongarije binnen willen komen tegenhouden.

Szeged -  'Waar zijn we?', vraagt een van hen. 'Ja, waar zijn we?', dringt zijn vriend aan. 'Ze weten niet eens waar ze zijn!', roept een ander verbaasd uit. 'Ik kom uit Syrië. Ik ben gevlucht voor Islamitische Staat.' 'Ik kom uit Irak, uit Koerdistan.' 'Maar waar zijn we?' vraagt even later een jonge Afghaanse. Zij is gevlucht voor de Taliban en heeft een jaar in Turkije met haar moeder gewerkt. Nu staan zij beide aan de poorten van Europa.

Ze zijn niet de enigen die niet weten hoe de plaats waar we nu staan heet. Wij – zij en wij – staan op het treinstation van Szeged in Hongarije. Dat konden ze lezen op de GPS van hun smartphone. Deze telefoon hebben ze ook gebruikt om de laatste grens tussen Servië en Hongarije te kunnen vinden. Dankzij hun navigatiesystemen hebben zij de coördinaten kunnen vinden die de mensensmokkelaars ze via sms hebben toegestuurd. De coördinaten vormen een code naar hun nieuwe toekomst. En in deze toekomst, die ze misschien al duizenden euro heeft gekost, zijn ze nog niet beland. 

“De betekenis van het leven is het oversteken van grenzen”, zei een Poolse reisverslaggever  eens. Deze zin krijgt nu nog meer betekenis. Hier zal snel een drie tot vier meter hoog hek van prikkeldraad opgebouwd worden. Afgelopen lente werd de aanleg daarvan door de Hongaarse autoriteiten aangekondigd. Het hek moet een einde maken aan de grootste migrantenstroom naar de Europese Unie in de afgelopen vijftig jaar. Italië en Zuid-Hongarije zijn de gebieden waar de meeste vluchtelingen binnenkomen. Griekenland, Bulgarije, Macedonië en Servië zijn de belangrijkste doorreislanden. Deze route door de Balkan is de belangrijkste route naar de EU geworden en wordt nog meer gebruikt dan de zeeroutes via de Middellandse Zee.

Het was ooit de grens van het socialisme en communisme ‘met een menselijk gezicht’ en het zal de nieuwe grens worden van het kapitalisme, ook ‘met een menselijk gezicht’. Van  de Europese Unie, dat steeds meer te maken krijgt met nieuwe nationalistische bewegingen. Deze doen het goed in verkiezingen in de regio.

Bij de ingang van de kroeg praat de eigenaresse over een uitzending die ze gisterenavond op tv heeft gezien over immigranten. Vluchtelingen kent ze alleen van de tv. Het enige probleem waarover werd gesproken, was dat een vluchteling tomaten had gestolen van een boer. Deze klaagde daarover op tv, alsof deze gebeurtenis het einde van de wereld was.
In de kroeg is dit het gesprek van de dag: de tomaten die ‘zij’ hebben gestolen. ‘Zij’ slaat op de mensen die naar het einde van de wereld zijn gevlucht in de hoop een veilige haven te vinden in het Europese paradijs. In het Hongaars, Servisch en Kroatisch stammen overigens ‘tomaat’ en ‘paradijs’ af van hetzelfde woord: paradiscom, paradajz en raj………

De burgemeester en de eigenaresse van de kroeg speculeren over hoe dit allemaal zal aflopen. Beiden zeggen dat door het hek een kilometer hier vandaan, 'vluchtelingen dan Roemenië binnen-gaan en alsnog hier eindigen.' En wanneer u de kaart  van de regio erbij pakt, dan kunt u zien dat dat klopt. ‘Het rijke West-Europa moet met een gezamenlijke oplossing komen’. Je kunt niet de volledige verantwoordelijkheid bij Hongarije leggen. Dit is  een humanitaire crisis die de hele wereld aangaat’. Het besluit om het hek te bouwen is 'pure binnenlandse politiek' en genomen in het belang van de partij van premier Viktor Orbán. Het hele project zal Hongarije zo’n 20 miljoen euro kosten. Het hek is volgens velen ‘nationalistische propaganda van vier meter hoog en 170 kilometer lang’.